Một đêm trực định mệnh

Một đêm trực định mệnh

(viết tặng riêng cho phái đẹp và phái không đẹp nhưng tò mò)

“Chào dượng Tony

Tôi tên L, năm nay 46 tuổi, nhưng vẫn gọi Tony là dượng theo cách gọi của 2 đứa con tôi. Dù tôi biết dượng trang lứa, nhưng nhận thức và trải nghiệm của dượng nhiều hơn tôi gấp trăm lần. Tôi nhận ra sự già dặn trong từng câu chữ, dù tưng tửng vui vui. Tôi hiểu câu của dượng trong tựa để cuốn Trên Đường Băng, đại ý "age's just a number", thước đo của sự trưởng thành là nhận thức.

Tôi thú thật với dượng là tôi mới bắt đầu trả lời câu hỏi "Tôi là ai" cách đây hơn 1 năm. 45 năm, tạm gọi nửa đời người (tôi hy vọng mình thọ 90 tuổi), tôi toàn sống cho người khác. Tôi học chuyên Hoá Sinh ở một trường cấp 3, rồi học bác sĩ đa khoa, rồi chuyên khoa, rồi lấy chồng và sinh con. Chồng tôi cũng là bác sĩ, ngoài công việc ở bệnh viện lớn, tôi và chồng có phòng mạch riêng ở nhà và có nhà cho thuê. Trong mắt người khác, tôi là sự hoàn hảo về mọi thứ.

Nhưng sâu thẳm, tôi không thấy nghề Y phù hợp với mình. 18 tuổi tôi nào có biết hướng nghiệp là cái chi chi. Dòng họ tôi lúc đó, tôi là đứa học giỏi nhất nên mọi người hướng tôi thi Y, vô làm bệnh viện để có gì giúp đỡ. Tôi đậu một cách nhẹ nhàng. Cách tuyển bác sĩ chỉ dựa vào việc giải bài tập của 3 môn học khối B (Toán, Hóa, Sinh) tôi thấy thế nào. Như tôi, lúc đó tay chân lóng ngóng, vụng về chưa bao giờ nấu ăn (khi còn ở với mẹ), rồi thấy máu là sợ (dù giờ rất quen), và bản lĩnh về thần kinh không vững lắm. Khi trực, nửa đêm đang ngủ có ai đánh thức dậy để cấp cứu là tôi khó chịu. Mọi việc chuyên môn tôi cũng làm cho xong, có kết quả tốt nhưng không thăng hoa, không vươn tới đỉnh cao được. Tôi nghĩ ngành đặc thù như ngành Y ở nước mình cần tham khảo cách tuyển bác sĩ của Âu Mỹ ấy. Lớp tôi có nhiều bạn mắt rất kém, hoặc nói lắp, bị đãng trí bác học (tình trạng quên cái này cái kia vô thức) hoặc tính tình bảo thủ cực đoan, hay tự ái khi bị góp ý chẳng hạn…thì làm sao mà thành công xuất sắc trong nghề Y được? Nhiều người cứ khăng khăng hiểu biết cũ của mình, dù thế giới đã xuất hiện các quan niệm rất mới, có khi ngược lại 180 độ, thì tội cho bệnh nhân. Thôi tôi lại lan man sang nghề nhiều quá, mục đích thư này lại là một câu chuyện khác.

Một buổi tối nọ, tôi trực đêm, tôi chợt nghe 2 người nhà bệnh nhân đứng ngoài hành lang nói chuyện. Đại ý là nhiều bác sĩ trẻ làm ở bệnh viện tôi mấy năm rồi mà vẫn chưa được ký hợp đồng chính thức, do mấy “cây đa cây đề” ở đây không chịu nhường chỗ. Tụi nhỏ bây giờ tiếng Anh rào rào, đọc tài liệu chuyên môn nước ngoài mới nhất, chỉ có kinh nghiệm là thua thôi. Nhưng thời đại này, việc tạo ra các thành tựu y khoa mới, hoặc cập nhật nó, mới có giá trị lớn nhất-một ông kết luận.

Tôi nghe mà bàng hoàng, hóa ra mình đang làm kỳ đà cản mũi tụi nhỏ sao. Công tâm tự mình nhận xét, tôi thấy mình không có đam mê, tuổi tác sức khỏe nhiệt huyết mọi thứ cũng đã giảm, càng ngày càng mệt mỏi, stress kinh khủng. Và đêm trực định mệnh đó, tôi ra một quyết định quan trọng. 45 năm ngắn ngủi còn lại mà tôi tồn tại trên trái đất với hình hài này, tôi sẽ sống đúng với bản thân mình. 27 năm gắn bó với nghề Y từ lúc là cô sinh viên Y khoa, tôi nhận được sự đào tạo tốt và đã trả ơn cho đời. Như vậy là đủ. Nếu tiếp tục làm thêm với thái độ này, có khi tôi còn phá hoại, vì cả chục năm rồi, tôi không còn hào hứng đọc tài liệu chuyên môn mới. Nếu tiếp tục, tôi sẽ mắc sai sót, cái không cho phép ở nghề này. Tôi nhận ra là "buông là một sức mạnh lớn hơn cả sức mạnh lấy vào". Tôi xin ra khỏi ngành trong sự ngỡ ngàng của bao người, tôi tiến cử một em bác sĩ trẻ thay thế vị trí của tôi, ngày chia tay, em nhìn tôi với ánh mắt biết ơn vô hạn.

Tôi quyết định đi theo nghề mà tôi ưa thích, nghề cắm hoa. Nghe buồn cười không dượng? Tôi năm nào cũng đoạt giải cắm hoa trong các cuộc thi 8/3 do cơ quan tổ chức, và yêu thích việc cắm hoa đến lạ kỳ, có thể ngồi làm từ sáng đến chiều mà không mệt. Nhìn thành quả là một bình hoa cắm của mình, tôi cứ lâng lâng thế nào ấy. Chồng con tôi tôn trọng quyết định của tôi, vì biết tính tôi xưa nay đã "gồng mình" làm bác sĩ. Tôi đến nhà văn hóa phụ nữ học lớp cắm hoa căn bản, rồi nâng cao, sách báo tài liệu Tây Tàu gì tôi cũng tha về, ngồi đọc ngấu nghiến, làm xong lẵng hoa, nửa đêm tôi còn đi đến nhà bạn bè tặng cho họ. Bắt đầu có những đơn hàng đầu tiên, rồi đến các công ty, các sự kiện, nhà hàng, khách sạn…cũng đặt hàng. Nghề này cần năng khiếu và óc thẩm mỹ đặc biệt, dù nguyên tắc cơ bản ai cũng có thể nắm được. Tôi mở cửa hàng hoa sau 6 tháng vì đơn hàng nhiều quá, chồng tôi đuổi nói em ra mở tiệm đi, đừng biến cái nhà này thành “hoa viên”. Tôi một mình lang thang đến các chỗ hẻo lánh xa xôi, vừa làm từ thiện vừa lựa cỏ cây hoa lá hoang dã trong tự nhiên. Dù chỉ là một bụi lau sậy nhưng tôi nhìn ra "chất thơ" của nó, thế là nhờ người ta cắt, phơi khô, phun vẹc ni hoặc keo để giữ dáng, rồi mang về. Tôi lên mạng coi, nhờ bạn bè ở nước ngoài mua hạt giống “kỳ hoa dị thảo” gửi về, rồi nhờ bà chị trên Đà Lạt trồng giùm. Tiết kiệm từ tiền bán hoa, tôi mua được 2 công đất nông nghiệp trên đó để trồng mấy loại hoa hạt cườm, thuỷ ngân, kim ngân, đuôi rồng, đuôi phụng, yến oanh...và trăm loại hoa khác mà chỉ riêng tôi có.

Tôi học tiếng Anh lại từ năm 2013, từ lúc đọc bài gì của dượng tôi quên, thấy dượng ép học quá, dù không rõ là để làm gì. Nhưng ai dè nó giúp tôi trong nghề này lắm. Tháng 10 năm ngoái, tôi sang Osaka Nhật Bản học một lớp ngắn hạn 2 tuần về nghệ thuật cắm hoa, người Nhật là đỉnh của đỉnh về nghệ thuật này mà. Tôi mang theo các nguyên liệu quê nhà, mấy cô bên đó ngạc nhiên vô cùng, vì lạ mắt quá. Các nước ôn đới chỉ quanh quẩn các loại hoa hồng tulip oải hương…; cây thì chỉ có thông, tùng, bach quả, lá phong, nho, cam, táo, lê….không trăm nghìn cây cỏ hoa lá như xứ nhiệt đới mình. Sau khi đi về, bạn tôi bên đó đòi mua rơm rạ, cỏ lau, lục bình, mía dại, quả dứa non, dừa, cau, hạt cà phê....Tôi tiến hành phơi khô, sấy sạch vi khuẩn và bảo quản túi hút chân không, họ qua Việt Nam xách tay về, lần mấy chục ký, để cắm hoa, trang trí nội thất. Tôi không đọ được với dượng về những container hàng xuất khẩu, nhưng tiết lộ với dượng là tiền lãi của tôi cũng kinh khủng lắm. Một buồng cau bên này có mấy chục ngàn, tôi phơi khô sấy xong họ mua mấy trăm đô còn nói rẻ. Toàn là các phu nhân mấy ông sếp tập đoàn này nọ, tiền chồng mang về như nước nên họ chi tiêu vô mấy cái hoa hòe này kinh khủng lắm dượng.

Các bà các cô giới thiệu nhau, tôi bắt đầu bán được vô các cửa hàng bán đồ cắm hoa ở Tokyo và cả Seoul Hàn Quốc. Phụ nữ bên đó khi kết hôn xong ít đi làm, chỉ ở nhà nội trợ, nên tôi xuất khẩu ngày càng nhiều. Tôi ra làng gốm Bàu Trúc ở Ninh Thuận để đặt riêng các loại chậu hoa, bình cắm riêng cho mình xuất khẩu, dù số lượng chưa nhiều. Hiện cửa hàng tôi có 5 em phụ việc, ở Đà Lạt có 3 người trồng và thu mua hoa, ở Đồng Nai, Trà Vinh, Đồng Tháp mỗi tỉnh có 2 người chuyên thu mua cỏ, lục bình, lác, rơm rạ, cành que cây khô, đá, sỏi, đất sét, bùn non, gáo dừa, vỏ quả ca cao, vỏ quả mít, quả sầu riêng, dừa nước, thốt nốt, tre trúc....Bình hoa của tôi thường có chủ đề về miền nhiệt đới, rắc mấy hạt ca cao hay cà phê phía dưới, trông đẹp lắm dượng.

Như vậy tôi đã trở thành người cho việc, giải quyết được 14 lao động rồi nhé, chưa kể shipper, mỗi em mỗi tháng cũng được hơn chục triệu, và sẽ nhận tiếp cả chục em nữa cũng có đam mê “hoa hòe” như tôi. Quan trọng hơn, tôi thấy mình đi đúng hướng, ngày nào cũng hạnh phúc, vui vẻ, yêu đời, thanh tú như dượng.

Tôi sẽ mở công ty vào cuối năm nay và cũng không cần dượng quảng cáo PR làm gì. Tôi chỉ muốn viết thư này cảm ơn dượng, một người dù hư cấu không thật (như dượng nói) nhưng tạo ra những thành tựu kinh tế khởi nghiệp có thật. Tôi tin là dân tộc Việt Nam sẽ giàu có lên, văn minh lên và nắm tay nhau bước ra năm châu một cách đầy kiêu hãnh. Như tôi.

P/S: Khi nhận được email báo dượng đã đọc, biên tập và sẽ đăng bài này, chồng tôi nói sao chuyện làm ăn em đi kể hết vậy, người ta bắt chước làm thì sao. Tôi nói anh phải “văn minh hào sảng”, thị trường thế giới mênh mông, tài năng em chút xíu còn kiếm được vài ba chục ngàn đô mỗi tháng, giải quyết được chục lao động thất nghiệp ở các làng quê xa xôi. Biết đâu có bạn trẻ nào đó giỏi hơn, làm cả nhà máy xuất khẩu nguyên liệu cắm hoa trang trí nội thất từ mấy cái bỏ đi của nông sản nước mình thì sao. Giới trẻ bây giờ, ai ai cũng có thành tựu.

Read More

Sinh viên bây giờ ra răng?

Có lần trên chuyến bay từ Cần Thơ đi Hà Nội, Tony ngồi cạnh 2 cậu sinh viên người Đài Loan tên tiếng Anh là Andy và Mike. Andy học sinh học, còn Mike là sinh viên ngành lịch sử của ĐH Đài Bắc. Hai bạn kể, dù cha mẹ tụi em đều là triệu phú, đều có nhà máy xí nghiệp lớn nhưng tụi em vẫn rất tự lập. Andy kể, văn hóa gia tộc rất nặng nề nên cha mẹ các nước bị ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa thương con mù quáng lắm, cứ đòi “hy sinh đời bố củng cố đời con”, thích bao bọc và áp đặt, không muốn con cái khổ thân theo cách nghĩ của họ. Họ thích chọn trường ĐH cho con cái và bao trọn gói, gọi là "nuôi ăn học". Có tay chân trí tuệ lành lặn mắc mớ gì phải để người khác nuôi? Cuộc sống này là của mình, mình không tự sống được thì còn ý nghĩa gì nữa.

Tiền bạc của cha mẹ làm ra chứ phải của mình đâu, không tự làm ra tiền thì “ngồi ăn núi lở”, con cái của Bill Gates mà không đi làm thì tiền thừa kế vài ba chục năm cũng hết. Mike nói, quan niêm của giới trẻ thế giới bây giờ, với trẻ em dưới 18 tuổi, tuổi còn non, chưa trưởng thành thì phải phụ thuộc, cha mẹ hướng dẫn gì mình nghe nấy. Cha mẹ dắt mình đi trường mầm non nào, trường tiểu học nào, trường trung học nào thì mình phải nghe theo. Nhưng 18 tuổi rồi, thành nhân dân rồi (thông qua cái gọi là chứng minh nhân dân) được quyền bầu cử, được thi giấy phép lái xe, đi làm ở đâu người ta cũng nhận cả rồi thì phải tự kiếm tiền mua thức ăn bỏ vô bụng chứ. 18 tuổi, với các bạn trai thì chim cò đã trưởng thành, với bạn gái có thể kết hôn thành lập gia đình mới, việc gì mình làm ở xã hội cũng tự chịu trách nhiệm trước pháp luật, hà cớ gì phải ngoan ngoãn theo sắp xếp của người khác? Mình là NGƯỜI DUY NHẤT trả lời được câu hỏi “TÔI LÀ AI”, nên mình tự chọn nghề ưa thích để học, để vào đời. Đối với cha mẹ ông bà, tụi em vẫn yêu mến và kính trọng, nhưng họ không có quyền áp đặt mình. Nhiều quan niệm mới của thời đại mới rất khác, như ngày xưa cha mẹ thầy cô có quyền đánh con cái học trò, nhưng bây giờ "Quyền trẻ em” ra đời, người lớn đánh trẻ em là vi phạm pháp luật và chuẩn mức đạo đức. Khổng giáo ngày xưa quan niệm quyền “thương cho roi cho vọt, quyền định đoạt tính mạng “xử tử” mà cãi là “bất trung bất hiếu”. Nho giáo (Confucianism) ra đời mấy ngàn năm trước đã lỗi thời lắm với chuẩn văn minh mới của nhân loại. Thế giới loài người bây giờ tập trung vào lòng bác ái, tính tự lập, theo đuổi hạnh phúc cho mỗi cá nhân và sống chung với nhau một cách yên bình-Mike chia sẻ.

Andy làm ở cửa hàng bánh Pizza, nướng bánh giao hàng dọn dẹp bàn ghế hàng ngày sau giờ học. Mike thì làm ở trường phụ trách lau rửa dụng cụ thí nghiệm, dọn dẹp căn tin, nhà bếp, nhà vệ sinh. Hai cậu đều có những bài báo khoa học quốc tế và có website riêng về các đề tài nghiên cứu của mình. Trong túi xách hai bạn lúc nào cũng có sách văn học để đọc lúc chờ máy bay xe buýt. Một cậu nói đối với một sinh viên, chỉ có 4 chỗ thường xuyên lui tới là Giảng Đường, Thư Viện, Chỗ Làm Thêm và Trung Tâm thể dục thể thao. Nghỉ lễ là đi ngao du sơn thuỷ. Hai cậu mở Ipad cho Tony coi hình đi chơi khắp nơi trên thế giới. Thấy chèo thuyền vượt thác, thấy trời nắng chang chang vẫn quần short áo thun với chai nước suối trên tay, đầu trần, dáng vẻ cao ráo, da dẻ đỏ au, lang thang ở các bảo tàng, thấy trời tuyết vẫn chạy bộ thể dục, trông thật khỏe khoắn.

Hai bạn đến Việt Nam là vì có đường bay mới mở của Vietjet nối tp HCM và Đài Bắc (Taipei), có giá rẻ. Ngân sách 2 bạn đi Việt Nam trong 10 ngày là 500 USD. Họ đi Cần Thơ bay ra Hà Nội, rồi từ Hải Phòng bay về tp HCM để có mức giá rẻ nhất.

Thấy mới có 21 tuổi mà nhận thức chững chạc trưởng thành, rồi lên kế hoạch chi tiết và thông minh quá nên Tony buộc miệng khen. Hai cậu cười ha hả, nói làm gì chả phải lên kế hoạch to-do list như thế này. Còn nói nếu ra trường, hai bạn sẽ được nhận làm với mức lương khoảng 1500-2000 USD khởi điểm, chính thức sau đó 2 năm sẽ khoảng 2500-3000 USD, mặt bằng chung của cử nhân hay kỹ sư đúng nghĩa. Đại học cơ mà, là trí thức, là tinh hoa của xã hội. Đại học là phải dùng từ cái cổ trở lên để kiếm tiền, nhường việc lao động giản đơn cho người kém may mắn không có cơ hội học ĐH, hay các bạn sinh viên-Andy nói.

Hai cậu kể, sinh viên ở Đài Loan như cậu, trăm đứa như một, năm nào cũng phải sắp xếp đi 2 nước du lịch bằng tiền làm thêm. Khi chưa tốt nghiệp ĐH, phải thức khuya dậy sớm lao ra đường đổ mồ hôi kiếm tiền để trải nghiệm, phải kiếm tiền bằng tay chân, phải tự lập. Lúc đến nước sở tại thì tính toán sao cho chi phí thấp nhất có thể. Ăn quán bình dân, ở hostel hay túi ngủ. Sau này đi làm chính thức thì ăn ở sang trọng hơn. Thế giới có hơn 200 quốc gia, mà đời người chỉ có max 100 năm, nên phải tranh thủ. Mike kết luận, anh không biết đấy thôi chứ sinh viên ở nước nào bây giờ cũng giỏi giang năng động như vậy hết.

Các bạn xem kế hoạch của họ nhé. Từng dòng từng chữ, dấu chấm, phẩy, 2 chấm, viết hoa...chuẩn như thế nào. Hai bạn nói khi nói thì dùng tiếng bản ngữ, nhưng khi viết thành kế hoạch (plan) hay lịch trình (schedule), phải dùng tiếng Anh để chuẩn quốc tế. Kể cả status trên facebook cũng tiếng Anh luôn, bạn bè đọc không hiểu thì khỏi chơi, không cùng ngôn ngữ sao chơi được. Công dân toàn cầu rồi phải đăng chuyện toàn cầu chứ sao có chuyện 1 địa phương nói miết vậy- Mike và Andy nói.

Thấy thế, tới Nội Bài, Tony chen lấn hành khách để ra trước, vừa ra khỏi máy bay lập tức mở điện thoại, vô FB unfriend hết mấy cu Tèo cái Mận, toàn bóp miệng chụp tự sướng ở quán cà phê, coi hoài mệt quá…

Read More

Bài 4: Chuyện thằng Bi

100 bài dạy làm ăn, biên tập theo chương trình của Đài truyền hình Hàn Quốc thập niên 70

Bài 4: Chuyện thằng Bi

Khi đã có lòng hào sảng, sự kỷ luật, kỹ năng street smart, bạn trẻ hoàn toàn có thể tự đứng ra làm ăn, làm lớn cỡ nào cũng được. Thiếu 1 trong 3 điều kiện trên, thất bại trong làm ăn coi như đã được báo trước, chỉ nên thử nghiệm quy mô nhỏ thôi để tích lũy trải nghiệm.

Khi khởi nghiệp, bạn buộc phải có ý tưởng. Nhưng cái này không lo vì với người khao khát làm ăn, họ luôn quan sát để “sau này sẽ mở cái này kiếm tiền nè”. Cái lo lắng nhất của người khởi nghiệp là vấn đề đầu tiên, tiền đâu?

Trong bài “tiền đâu khởi nghiệp” trong cuốn Trên Đường Băng, thời “tay không bắt giặc” đã qua rồi. Bán vé số cũng phải có vài trăm ngàn đặt cọc đại lý, làm cò cũng phải sắm chiếc xe máy và cái điện thoại,…Các bạn trẻ hãy làm điên cuồng vô để có thu nhập tốt hơn, lương thưởng tốt hơn, đang đi làm thuê phải làm 150% công suất và thời gian, tuổi trẻ đừng sợ nặng nhọc hay đi xa, tích luỹ tiền để khởi nghiệp về sau.

Cách đây mấy năm, có một bạn trẻ tên Bi, đang làm cho một tập đoàn nước ngoài, lương được 25 triệu/tháng. Cậu ấy cứ xum xoe theo đám bạn con nhà giàu ở phố, tối nào cũng đi bar, du lịch suốt để check-in trên facebook là đang ở hải ngoại cho người ta nể. Ba năm ra trường chẳng để dành được đồng nào. Cuộc sống trôi qua vô vị, nhạt nhẽo. Bỗng dưng một lần tỉnh ngộ, nói với Tony là con sống kiểu vầy thì 10 năm ở Sài Gòn vẫn không có gì trong tay cả. Tony nói nếu quyết tâm, con phải lên kế hoạch và LÀM. Nó là đứa thông minh và quyết liệt nên bắt tay ngay. Phòng đang thuê giá 3 triệu/tháng ở Bình Thạnh được nó trả lại, xuống chợ Long Phước Q9 thuê 1 cái phòng y chang vậy như giá chỉ có 1 triệu. Hàng ngày, nó dậy sớm đón xe buýt số 88 lên quận 1, xe thả xuống chỗ sở thú, nó lội bộ mấy trăm mét nữa là tới công ty ở đường Tôn Đức Thắng. Nó nói con dậy sớm, đi làm trên xe buýt, nhìn xuống mọi người tranh nhau đi xe máy, kẹt xe khói bụi xịt vào mặt, tông nhau ngã chết trên đường, mới thấy sao hồi xưa mình nhận thức kém thế. Quan trọng hơn là nó tiết kiệm được 2 triệu/tháng tiền nhà, và ở xa nên mọi cám dỗ đô thị không có trong trí óc nó nữa. Buổi tối đi làm về, nó nấu cơm ăn cho sạch sẽ, rồi tập gym trong chung cư, nghe nhạc, học ngoại ngữ, làm quen với bạn bè trong khu đó, dạy tiếng Anh cho một nhóm sinh viên cao đẳng Công thương gần nhà. Với quyết tâm cao độ, 1 tháng nó chỉ xài có 5 triệu, còn dư đúng 1000 USD cất vào tài khoản. Sau một năm, nó được 12,000 USD, đem qua gặp, nói Tony ơi, con sẽ khởi nghiệp . Tony nói chuyện một hồi, thì thấy kỷ luật đã có, tính hào sảng phóng khoáng cũng có, street smart cũng đã có đủ, nên nói “ừa con làm đi”.

Nó về quê mở công ty dịch vụ du lịch “Thực tập cho sinh viên Tây ở Việt Nam”. Nó nói nhà cửa ở Sài Gòn chưa ổn định, nên con dùng nhà con dưới Mỹ Tho làm trụ sở, báo cáo thuế dưới đó luôn, trên Sài Gòn con mở chi nhánh hay VP giao dịch, dọn đi chỗ này chỗ kia cho tiện. Nó nói ý tưởng này bắt đầu từ khi công ty nó nhận vô 4 sinh viên thực tập từ Mỹ. Ở nước ngoài, trước khi tốt nghiệp một số ngành, sinh viên phải có báo cáo thực tập. Nhưng để xin vô được Cocacola, Boeing, Microsoft, PWH, P&G…ở Mỹ để thực tập là rất khó, trong khi đó, tụi này qua các nước như Việt Nam, xin vào thực tập ở các công ty rất lớn, có niêm yết trên sàn chứng khoán…lại rất dễ dàng. Các doanh nghiệp nghe sinh viên Tây là khoái, đặc biệt cỡ trường lớn như Harvard này nọ…Chi phí ở New York chẳng hạn, một tháng sinh hoạt cũng mất hết mấy ngàn đô, trong khi đó đem qua Việt nam ở mấy tháng, chi phí cũng như vậy, mà lại có thêm được báo cáo nộp cho trường. Thế là thằng Bi vô fanpage, confession forum của sinh viên để giới thiệu PR. Khách hàng đầu tiên là một nhóm 20 sinh viên ĐH Utah, nó đem 20 thằng này qua Việt Nam, thuê 2 cái villa ở quận 2 cho ở, rồi hàng này thuê xe đưa đón, thả nhóm này ở công ty chứng khoán A, thả nhóm kia ở ngân hàng B, chở lên các nhà máy ở Bình Dương, hoặc nhóm học về về du lịch, nó thả ở mấy khách sạn 5 sao trong trung tâm thành phố…chiều đón về.

Việc thuê xe không chủ động nên nó quyết định vay tiền mua chiếc xe đầu tiên chở khách. Nó lo quá nên mới chạy qua xin ý kiến.Tony nói con cứ coi kỹ nếu có khả năng trả nợ thì cứ mạnh dạn vay mượn, sợ gì. Nó tính toán thấy OK, về quê mượn sổ đỏ vay tiền mua xe kinh doanh. Nó nói con ký hợp đồng vay tiền mà run muốn chết, có gì ảnh hưởng đến gia đình mình, may mà mẹ con cũng ủng hộ, vì thấy nó chín chắn. Nó vay mua xe xong, giờ tích lũy mua thêm 1 chiếc như vậy nữa, chuyên làm internship tour cho sinh viên nước ngoài. Nó nói, thị trường internship tour này mênh mông, hàng triệu triệu sinh viên bao nhiêu nước, đứa nào chả có nhu cầu làm báo cáo tốt nghiệp, trong khi công ty Việt nam thì có nhu cầu tiếp thị ra thế giới bên ngoài. Nhiều xí nghiệp thủy sản sau khi cho nhóm sinh viên quốc tế thực tập xong, về có bao nhiêu đơn hàng mới, cũng do tụi cựu thực tập sinh giới thiệu. Nhiều resort, khách sạn ở Tp HCM sau khi cho các bạn thực tập xong, lượng khách tăng vọt do các bạn trẻ này cảm kích, giới thiệu với bạn bè…

Chuyện thằng Bi chỉ là một câu chuyện nhỏ để các bạn thấy là trong làm ăn, nếu không vay vốn thì không đón được các cơ hội lớn được. Doanh nghiệp nào tự hào tôi chả vay vốn gì của ai, thì thôi, sẽ dậm chân tại chỗ hoặc quy mô bé mãi, không lớn được. Làm ăn mà tự lấy vốn ra thì vài năm sẽ bị các doanh nghiệp lớn nó bóp chết. Hùn nhau cũng được, vay ngân hàng hay từ người khác cũng được, miễn là mình nhắm là có thể trả lại. Việc trả lại, mình thực hiện dần dần, từ từ, từng tháng từng quý, cuối cùng cũng có được cơ nghiệp. Đừng sợ nợ. Sợ thì chẳng có gì.

“Công nợ trả dần, cháo nóng húp quanh”, người giàu có ngày xưa hay dạy con cháu như vậy. Bưng tô cháo trên tay, nóng quá sao húp cái rột được. Nên dùng muỗng vét xung quanh tô cháo, chỗ nguội nhất ăn trước, húp dần húp dần, rồi từ từ cũng hết tô cháo…

Read More

Dưới gốc sim già

1. Sim là một loại trái cây dại, mọc hoang ở nhiều vùng đồi núi của nước ta. Sim gắn liền với màu tím, qua những bài hát về những ngọn đồi tím ngắt. Trong bài hát Thu Hát Cho Người của nhạc sĩ Vũ Đức Sao Biển, có câu

"Ta vẫn chờ em, dưới gốc sim già đó
Để hái dâng người, một đoá đẫm tương tư..."

Và hiểu biết của Tony về quả sim, trước đây chỉ có vậy.

2. Tony được một người bạn Kontum tặng chai rượu vang sim Măng Đen vào tết năm rồi. Biết Tony là người thích uống rượu vang, trong nhà chi chít các loại vang Địa Trung Hải, Nam Mỹ, Úc, New Zealand....nên bạn e dè, nói quà quê có gì bạn uống được thì uống, không thì cho gia nhân. Tết, Tony mới mở ra uống thử, giật mình vì xứ Việt này cũng có một loại rượu vang đúng điệu đến thế.

Bất ngờ hơn, gặp một anh bạn đang dạy ở ĐH Cần Thơ, anh tiết lộ chị chủ nhà máy sản xuất rượu sim này là cựu sinh viên của trường. Một lần, chị theo bạn lên Măng Đen Kon Tum chơi, thấy sim rừng ở đây mọc hoang lên tới cả ngàn hecta, người dân hái bán ăn chơi cho vui, giá trị không cao mấy. Chị nếm thử thấy vị chát, chua và ngọt khá giống nho làm rượu vang (nho làm rượu vang khác nho ăn tươi), chị quyết định mày mò nghiên cứu, tìm mua nguồn men rượu vang vùng Bordeaux Pháp. Vùng đất Măng Đen lạnh quanh năm, nên chi phí sản xuất sẽ hiệu quả, vì gần nguồn nguyên liệu, không phải trữ phòng lạnh các thùng sồi ủ rượu...

Mọi tiêu chuẩn khắt khe nhất, nghiêm ngặt nhất của rượu vang tầm thế giới, rượu vang sim Măng Đen đều đã đạt được, cái có thể khiến người ta sử dụng lâu dài, mua để tiêu dùng thường xuyên chứ không phải mua vì ủng hộ.

Một cô gái đồng bằng miền Tây nam bộ, lăn lộn hy sinh nhiều thứ để hình thành nên một nhà máy trên vùng cao nguyên mát lạnh Măng Đen, giải quyết việc làm cho hàng ngàn hộ nông dân người dân tộc thiểu số nơi đây, là điều không dễ dàng tí nào cả.

Cùng là đồng hương Cần Thơ, Tony xin chắp tay bái chị 1 cái, coi như là cảm phục tài năng và ý chí.

Bạn trẻ hãy bắt chước chị, cùng nhau lên những vùng xa xôi để khởi nghiệp, giúp đỡ những người dân quê, xây dựng những thương hiệu mang tên mình, thay vì trí tuệ tập trung phân phối các sản phẩm ngoại quốc. Họ kinh doanh, thấy hết lãi thì họ rút đi, lúc đó nước mình có còn lại gì đâu? Cốt lõi của một nền kinh tế hùng mạnh là sản xuất.

Bạn trẻ cùng hẹn nhau, ngày này năm sau, trên đỉnh thành công.

"Ta vẫn chờ em, dưới gốc sim già đó..."

Read More

Bí mật của gương mặt thanh tú

Tony chỉ ăn thịt 1-2 lần/tuần, còn lại chủ yếu ăn cá và nấm nên gương mặt thanh thoát lạ kỳ, 50 tuổi rồi vẫn “tầm cao 1m80, cân nặng 70kg, thân hình hoàn toàn bình thường”, lúc nào cũng “rất hân hạnh được phục vụ quý khách”- (giống xe đẩy đi cân dạo).

Các hoàng đế xưa nay ở mọi quốc gia đều ước mơ cháy bỏng là “bất tử”, “trường thọ” tuy nhiên đều chết sớm vì bệnh tật, dù quan thái y cho ăn toàn cao lương mỹ vị. Nên những quan niệm cũ về đồ ăn bổ dưỡng cần phải xem lại dưới góc độ khoa học hiện đại.

Heo-thì phút (heathy foods) tức các loại thực phẩm giúp chúng ta khỏe mạnh.

Các nhóm thức ăn chính là tinh bột, đạm, chất béo, rau củ quả cung cấp chất xơ và vitamin. Chất mắc tiền nhất trong các loại trên là đạm. Cũng là nguồn bệnh tật nhiều nhất. Đạm càng ít chân càng tốt cho cơ thể.

1. Đạm không chân: đậu các loại (xanh, đỏ, phộng, đen, nành…), tàu hũ, đậu phụ, tào phớ. Cá, lươn, trứng, tảo, sữa, phô mai…đều là đạm không chân. Ăn cái này tốt nhất. Nên 3-4 ngày/tuần.
2. Đạm một chân: rong biển, nấm các loại: tốt nhì. Nên ăn 1-2 ngày/tuần
3. Đạm 2 chân: gà, vịt, ngan…: đạm này nên ăn 1 ngày/tuần
4. Đạm 4 chân: heo, bò, dê: nên ăn 1 LẦN/tuần vì khó tiêu.
5. Đạm nhiều chân: cua, tôm: nên ăn 1-2 lần/tháng vì khó tiêu.

=> Nếu tuân theo biểu đồ này, sẽ không bị bệnh Gút, gương mặt sẽ thanh tú, dáng vóc sẽ đẹp đẽ sang trọng, bụng không béo trông xấu xí, mệt mỏi. Mặt đỏ gay gắt, nọng dưới cằm xệ ra, da căng bóng đầy mỡ, nhìn dâm đãng, ham ăn ngủ x-y hơn lao động học tập…là do có chế độ ăn ngược lại với biểu đồ trên, thịt suốt ngày thì nó sẽ gương mặt đầy xôi thịt. Đây là quan niệm của người Ý, người Nhật. Họ thích ăn cá, rong biển nên thọ, sống miết, gương mặt ai cũng nho nhỏ xinh xinh. Ngày xưa, cả thế giới đều chìm vào trong đói kém. Nên miếng ăn nó quan trọng với nhiều dân tộc. Tuy nhiên, khi kinh tế khá rồi, thì tư tưởng phải khá theo. Phải từ bỏ những cái cũ lạc hậu.

Cây cỏ có 3 nhóm là cây cảnh, cây hoang dã và cây trồng đại trà (dùng hạt giống và kỹ thuật để trồng quy mô lớn). Chỉ ăn cái thứ 3. Đừng có mấy chậu hoa trồng cho đẹp nhà cửa đường phố xóm làng cũng nhổ lên ăn. Mấy cây trong rừng trồng để có oxy cũng chặt, phải để nó sống để tạo oxy cho mình thở và cân bằng sinh thái, con cháu mình có chỗ sống bền vững.

Thú vật cũng 3 nhóm. Thú cưng làm kiểng trong nhà như chó mèo khỉ, thường đặt cho nó cái tên. Thú hoang dã như rắn rùa hổ báo voi trên rừng, tự sinh tự diệt. Đừng bắt ăn thịt con này, đánh bẫy con kia, khiến tự nhiên bị mất một mắc xích trong chuỗi thức ăn, dẫn đến tuyệt diệt cả 1 chủng loại. Và thú nuôi dưới dạng nông trại, như gà, bò, heo…là nguồn thực phẩm, mình bơm tinh ấp trứng, muốn cho sinh sản cỡ nào cũng được. Cũng chỉ được ăn cái thứ 3. Nếu ba ba, cá sấu, le le… bắt tự nhiên thì không ăn, phải bảo tồn. Nhưng nếu họ nuôi thành nông trại thì Ok.

Cách chế biến của người châu Á cũng có vấn đề. Vì khi giết thịt, người châu Á hay cắt tiết, cho máu chảy từ từ rồi con vật chết vì mất máu, vì chúng ta ăn luôn cái máu đó dưới dạng “huyết”, nghĩ là bổ dưỡng. Việc gây đau đớn 1 con vật như vậy, bên Tây nó có “súc quyền” tức quyền gia súc, không được hành hạ động vật, vì nó cũng có thần kinh, cũng đau đớn khi bị đánh. Nhưng mình nhìn ở góc độ khoa học, thường thì khi đau đớn kéo dài, con vật sẽ tiết ra chất độc để thần kinh nó dịu hơn. IQ thấp lè tè như gà, heo, bò…khi mình làm thịt đồng loại của nó, nó vẫn nhởn nhơ ăn thóc, gặm cỏ, nhưng nó vẫn biết đau khi mình giết. Còn động vật bậc cao hơn như khỉ, mèo, chó, rắn…nó sợ hãi đến cùng cực nếu thấy đồng loại bị giết. Khi sự sợ hãi đến cùng cực đó, cơ thể nó lại tiết ra nhiều chất độc để trấn an. Nên khi mình ăn vào, không tốt cho sức khỏe. Tp Ngọc Lâm tỉnh Quảng Tây Trung Quốc là nơi tiêu thụ chó mèo khỉ rắn lớn nhất thế giới, tuổi thọ trung bình của dân cư ở đây chỉ 2/3 so với dân các vùng khác của Trung Quốc, kể cả vùng khắc khổ như Cam Túc, Thanh Hải…dân vẫn sống thọ hơn. Tony có anh bạn thân ở đây tên Zhu, anh Zhu chẳng ăn gì ngoài động vật hoang dã vì anh có tiền. Rắn thì cứ phải cắt tiết để anh nuốt tim, húp máu sống trộn với rượu, mật gấu luôn có trong tủ lạnh, sâm cầm anh ăn ngày 1 cặp, thịt hổ thì tháng 1 lần, con gì anh cũng bắt ngâm rượu…nên nhà anh trên tường nhung nhúc đầu voi sừng trâu, hầm rượu toàn ngâm bào thai hổ, rắn rết chim muông chứ hẻm phải hầm rượu vang sang trọng quý phái như nhà Tony. Anh Zhu do 1 lần ăn tiết canh con lợn mường nào đó, con sán thoát ra thành ruột, chui lên não. Anh qua tận Mỹ để mổ nhưng cũng không được, cứ mổ là nó trốn mất. Anh mài sừng tê giác uống miết mà bệnh càng nặng hơn, rồi cách đây mấy tháng, anh ấy đã “sự quang” (sự quang là tử vong, tự nhiên tới đoạn này cái chêm tiếng Tàu vô cho người ta biết mình rành nhiều sinh ngữ). Hoá ra, người Nam Phi bơm chất độc vô sừng tê giác để chống săn trộm, mà người châu Á không biết nên uống vô tưởng bổ, ai dè đang bơi bỗng dưng lật bụng trắng xoá.

Trứng vịt/gà rất tốt cho cơ thể, nhưng phải là trứng tươi. Trứng lộn hoàn toàn không mát như nhiều người nghĩ. Con vịt con trong trứng khi mình luộc lên, nước sẽ nóng từ từ, con vịt con bên trong tưởng là trái đất biến đổi khí hậu, nên ráng thích nghi. Thích nghi 1 hồi thì hóa ra là bị luộc, nước sôi lên trăm độ. Con vịt con bên trong chết, nhưng đạm của nó không tốt nữa, vì đã bị biến hóa theo hướng đạm xấu. Kiểu con giun xéo lắm cũng oằn, cứ lấy cái đũa xéo nó miết thì nó cũng oằn người lên 1 cái rồi mới chết.

Cho nên các loại tiết canh, huyết tương, bào thai các loại như hà nàm rắn, trứng lộn, sừng tê giác, hổ báo, thịt chó mèo khỉ vượn, chim muông hoang dã…không tốt chút nào. Rượu ngâm động vật mình cũng từ chối nhé, chỉ rượu hoa quả thì uống vài ba ly, nói xin lỗi, tôi chỉ dùng heo-thì phút (healthy foods). Ai ép mình, giận mình kệ họ chứ, health là của mình, mình phải giữ.

Người Tàu cũng có món gà đi bộ. Con gà sẽ bị cột chặt đặt trên cái chảo nóng, dưới này đốt lửa. Nó thấy nóng, co 1 chân lên. Rồi thả chân này lên chân kia xuống, cứ thế co lên thả xuống cả trăm lần đến khi ngã gục. Người ta cắt cặp chân đó, hầm thuốc bắc, nói bổ dưỡng, tức gà đi bộ. Nhưng ăn xong chả thấy bổ dưỡng đâu, chỉ thấy ngày càng ốm yếu. Người Hàn thì bắt con bạch tuộc sống chấm sốt rồi bỏ vào miệng, con bạch tuộc sẽ bám vào thành cổ, tạo cảm giác thú vị cho người ưa cảm giác mạnh, với điều kiện là răng phải chắc khỏe, nhai nuốt phải thật nhanh. Tony có anh bạn tên Kim, một lần anh ăn bạch tuộc sống ở một nhà hàng Seoul, tốc độ nuốt không bằng khả năng bám dính của con bạch tuộc, anh Kim bị ngạt thở và cũng đã “sự quang”.

Bộ đồ lòng của gà vịt heo…mình cũng không nên ăn nhiều. Vì các loại thực phẩm này đều nuôi dưới dạng nông trại, cho ăn thức ăn tổng hợp, trong đó có nhiều kim loại nặng vẫn còn tồn trữ trong các nội tạng. Nên bộ lòng không còn sạch sẽ và ngon lành như xưa. Chúng ta cũng có thể ăn, nhưng ít lại. Còn tiết canh thì tuyệt đối không, thế giới hiện đại bây giờ sản sinh nhiều loại chủng virus mới, chưa kể sán lãi các loại trong máu động vật sống, ăn vào chỉ gây hại chứ không có “mát bổ” như người ta vẫn tưởng.

Trong khi đó, hoa quả lại là 1 sự bổ dưỡng đến kỳ diệu của thiên nhiên. Cây xanh nó hay lắm, nó bọc quanh “hạt” tức mầm sống thế hệ sau một lớp thịt quả rất thơm ngon. Trong tự nhiên, khi quả chín rớt xuống, lớp thịt ngọt ngào bọc quanh hạt sẽ là dinh dưỡng cho hạt nẩy mầm, sinh trưởng tốt trong giai đoạn đầu. Đu đủ, bí đỏ, cà chua, dưa hấu, na…đều có lớp thịt thơm ngon bọc quanh hạt là vì vậy. Mình nên tập trung ăn cái này, lấy hạt ra, gieo xuống, giờ có phân bón rồi nên không lo hạt thiếu dinh dưỡng để nẩy mầm vươn lên.

Vậy nhé, chúng ta cùng nhau ăn healthy food, đạm ít chân, rau xanh, hoa quả…. Cố gắng ăn uống lành mạnh, ăn để sống tốt đời đẹp đạo, chứ hẻm phải sống để ăn-cái gì cũng há mồm ra. Mình cũng phải tập thể dục thể thao thường xuyên để máu hồng chảy lên mặt, da dẻ sẽ hồng hào tự nhiên.

Tới tiệc tùng, hay bạn rủ đi ăn, nói mình dạo này chỉ ăn heo thì phút thôi, gụ bia chỉ 1 ly 1 cốc, nói người dạo này có nguy cơ bị một số bệnh nan y nên mong anh đừng ép. Em không muốn sự quang…

Read More

Lời cậu dặn

Năm 18 tuổi, Tony có đi gặp 1 cậu Hai, tạm biệt trước khi lên đường vô Sài Gòn học. Ổng dặn, vô đó nếu ở nhà trọ hay ký túc xá, phải tuyệt đối không được ở chung với mấy đứa không biết làm việc nhà, con cưng này nọ là tránh xa nghẹ mậy. Vì sẽ ảnh hưởng đến tính mạng. Tony hẻm tin, nói gì ghê vậy cậu.

Vô SG, lên sinh hoạt NVH thanh niên, quen với nhiều bạn sinh viên đến từ các tỉnh. Tony qua ở chung với họ thay vì trọ chung với đồng hương, chỉ vì muốn khám phá các văn hóa các vùng miền khác nhau. Có lần cùng nhau thuê nguyên căn nhà ở đường Trần Văn Đang, trong đó có K, dân Đà Nẵng, học ĐH Bách Khoa. K là cậu ấm chính hiệu vì lúc ở quê, bố mẹ cậu ấy chưa cho K rờ vô cái gì trong nhà, cứ ngồi trong phòng học toán lý hoá trên lầu, tới giờ ăn thì xuống. Mục đích chính của việc học chính là thi, nên cả nhà dồn sức cho cậu, K thi được hai mấy điểm.

K làm biếng kinh khủng, 1 cái áo đi về mồ hôi ướt đẫm chứ cũng treo cho khô, rồi mai mặc tiếp. Quần lót quần đùi thì góc nào cũng có, nhà tắm cũng có, bếp cũng có. Mền mùng chiếu gối thì chưa thấy giặt bao giờ, ai thấy hôi quá thì giặt giùm. Ăn thì toàn cơm bụi, anh em hùn tiền nấu thì K nói không, vì phải bị phân công nấu 1 bữa. Nên tới giờ ăn cơm, mọi người quây quần lại là K xách xe chạy đi ăn bụi bên ngoài.

Ba mẹ K viết thư gửi vô thôi là gửi. K chẳng trả lời bao giờ, nói làm biếng viết lại. Tắm cũng làm biếng. Đánh răng cũng làm biếng. Người hôi rình và răng đầy bựa mảng bám thức ăn. Cứ ôm cái truyện tranh ngồi miết, tóc dài rũ rượi, vừa đọc vừa nặn mụn, máu me đầy tay, rồi bôi lên tường, bôi vào quần áo. Sau đó thì bố mẹ nó mua cái máy tính gửi vô nên chơi game suốt. K nói ở ngoài quê tau chưa biết nồi cơm điện dùng thế nào hay trong tủ lạnh có cái gì trong đó. Cứ ai dọn ra thì ăn. 100% việc nhà, ba mẹ tau giành làm hết. Mỗi lần trong nhà trọ có tiệc tùng, kêu rửa rau là K không phân biệt được rau thơm và rau muống cái nào ăn sống cái nào phải luộc. Nhờ nấu canh thì nó đổ 1 nồi nước ngập tràn, nấu sôi cũng mất cả tiếng, xong phải đổ bỏ bớt hết 2/3. Làm cái gì cũng vụng về lúng túng, mê chơi game quên uống nước, có lần bị sạn thận vì làm biếng đi tiểu. Bóng đèn hư không biết sửa mặc dù học kỹ sư. Vì không mó tay vào chuyện gì nên làm chút là mỏi, lơ lơ, lén lén bỏ đi nếu phải làm chung cái gì. Bạn học cũng ngại rủ K vô học nhóm hay làm đề tài chung, vì K không có làm hoặc làm qua loa, ảnh hưởng thành tích nên ai cũng sợ, không cho vô nhóm.

Hậu quả của thói cậu ấm này là tính ngáo ngơ bất cẩn. Đi ra khỏi phòng là chưa bao giờ tắt điện tắt quạt hay đóng cửa. Mấy anh lớn tuổi trong phòng có la, nói phải tắt các thiết bị khi ra khỏi nhà chứ, một là tốn tiền điện, hai là cháy nổ bất cứ lúc nào xảy ra. K dạ rồi quên, cứ như tính bất cẩn có trong máu. Tony nhớ lời ông cậu dặn, sợ hãi, nên dọn đi chỗ khác. Đâu 1 tuần sau thì nhà trọ của nó cháy. K ủi đồ đi ăn tiệc với bạn gái. Ủi trên cái mền ( chăn), đang ủi nửa chừng thì điện cúp. K quên rút dây điện ra khỏi ổ cắm, để luôn trên cái mền rồi vọt đi cho kịp. Đâu tiếng sau, có điện lại. Nhà lúc đó khóa cửa đi vắng hết nên cháy bùng lên, rồi lan sang nhà bên cạnh. Nhà bên có 1 bà già chạy không kịp nên chết.

Ba mẹ K nghe tin, bay vô. Trách gia đình bà già quá trời. Nói có cháy thì phải chạy đi chứ ngồi trong đó chi cho chết. Rồi gia đình bà già có bãi nại sao đó, nên K mới thoát tội. Rùi ba mẹ nó vay mượn tùm lum mua cho cái nhà ở riêng để tránh phiền người khác. K tán tỉnh 1 cô bạn cùng trường, xấu hơn Thị Nở, nói chẳng thương yêu gì cái con này nhưng được cái biết hầu hạ tau nên tau giả bộ lúc nào cũng “rằng anh yêu em- ố ồ ồ ố ô”. Thế là con bé đó điên cuồng phục vụ, qua ở chung luôn, giặt đồ cơm bưng nước rót, hầu hạ tắm rửa K như nô lệ nô tì I-sâu-ra. Vừa ra trường thì K đuổi ra con bé này ra khỏi nhà luôn, kiếm con khác. K nói sao tau chả yêu ai mày ạ, coi phim buồn hay kịch buồn không bao giờ khóc. Không có lòng nhân ái, không biết vì sao phải thương người thương động vật yêu thiên nhiên cây cỏ

K mất 6 năm mới xong cái bằng kỹ sư, xin việc miết hẻm được. Ba mẹ K lúc đó về hưu nên hết tiền gửi vô. K đi làm bảo vệ cho một công ty, nhưng ngáp lên ngáp xuống. Rùi một bữa nói nhục, đòi nghỉ, vì thằng bạn cùng lớp giờ làm trưởng phòng, tao làm bảo vệ, không chịu được. Tony nói tại mày cả, lúc người ta học ngoại ngữ như điên, đọc sách như điên, giao lưu câu lạc bộ này câu lạc bộ kia, làm dự án khoa hạc này công trình nghiên cứu kia, tham dự hội thảo này hội thảo kia, chơi đá bóng bơi lội này nọ...thì mày lang thang quán cà phê, đánh bi-da, ôm truyện tranh hay chơi game. Ra trường, người ta tham dự phỏng vấn tập đoàn này tập đoàn nọ, tham gia hạc bổng này hạc bổng kia còn mày thì cứ chờ ba mẹ coi xin việc gửi gắm. Giờ trách gì ai. Cái nó nói mệt, kêu mẹ vô bán nhà về quê. Có cha mẹ hầu hạ cho sướng cho nhàn chứ ở đây mệt quá.

Rồi mấy năm sau, 1 lần đi Đà Nẵng, Tony ghé thăm. Ba mẹ K lúc đó già yếu nhưng vẫn đi xin việc cho nó. Cứ dắt đến chỗ này chỗ kia, K đứng ngoài, ông hoặc bà sẽ đi vô thương lượng về lương bổng, điều kiện làm việc. K lẽo đẽo theo như các bé mầm non. Mẹ K nói bác phải vào hỏi cho ra lẽ, chứ lỡ môi trường đó không phù hợp. Bác cũng không muốn ai nói nặng con bác. Nên tối về là ông bà vặn vẹo chuyện cơ quan, bắt nó kể lại hết chuyện gì xảy ra trong ngày. K kể lại rồi hôm sau ông bà sẽ đến nói chuyện phải quấy. Bác ghét cái kiểu đối xử với người làm như thế, không làm được thì bác lấy lương hưu nuôi nó, rau cháo qua ngày.

Bữa ghé thăm, mới hay nó còn 2 đứa em gái nữa, đều là tiểu thư lá ngọc cành vàng, trạc trạc 30 tuổi. Lúc Tony sang thì thấy ông cha đang dọn dẹp lau nhà, rửa xe máy, bà mẹ nấu ăn, còn 3 anh em nó thì đứa ngồi coi laptop, đưa chơi game trên di động, đứa đang dũa móng tay, chân gác lên tường. Rồi ông than bà thở, đấm lưng nói mỏi, cả ngày từ mờ mờ sáng đã phải giặt giũ quần áo, nấu cơm, rồi lau chùi dọn dẹp 3 cái phòng ngủ, 2 bác kiệt sức con ạ. Rút kinh nghiệm, em nó, bác không cho vô Sài Gòn, hạc ngoài ni cũng được. Hạc cho lắm rồi cũng thất nghiệp ngồi đó. Tại nền giáo dục nước mình nó kém quá. Cái mình nói cũng tuỳ thôi bác, cũng lò đào tạo như nó mà con xin việc dễ dàng khi mới ra trường, sau này mở doanh nghiệp nhà máy nè bác. Ông bà không chịu, vẫn đổ là mấy thầy cô dạy dở quá nên cháu K không giỏi được.

Sau đó, K có vợ. Lấy 1 cô kia lớn hơn K mấy tuổi, buôn bán bất động sản rất là giàu có. Cô này cả tuổi trẻ lo làm quá nên cứng tuổi quá rồi mới nhớ phải lấy chồng, bèn kiếm đại 1 XY về cho có người coi nhà coi cửa, có đàn ông trong nhà đêm hôm đỡ sợ. Hàng tháng, cô vợ đưa tiền cà phê nhậu nhẹt, hết tiền thì K ngửa tay xin. K đi làm hành chính văn thư ở công ty thủy sản quen biết với cô vợ, sáng vác ô đi tối vác về, lương không đủ tiền xăng. Vì không độc lập tài chính nên không độc lập được suy nghĩ, cô vợ bắt làm cái gì thì làm theo cái đó, cấm cãi, cãi thì cắt tiền. Nên K sống thân dây leo tầm gửi, còn cô vợ thành cây tùng cây bách. Ra đường gặp kẻ xấu đòi quánh thì nó chạy về méc vợ liền, cô vợ lao ra, gồng đôi tay lực sĩ đập phát bọn xấu chết tươi.

K là hậu quả 1 lối giáo dục không cho lao động chân tay, đặc biệt là các quý tử. Ở Việt Nam, tuyển lao động nữ dễ hơn lao động nam, từ lao động phổ thông đến lao động trí óc. Tony phỏng vấn 10 bạn nữ có thể nhận được 9 bạn vô làm, còn nam thì ngược lại, 10 đứa hết 5-6 đứa ngáo ngơ do cha mẹ không cho làm việc nhà, hình thành thói quen lười biếng và thụ động. Mọi thứ đều có người cung cấp sẵn nên hẻm phải suy nghĩ lo toan gì, vì ít động nên bề mặt não phẳng lì, không có nếp gấp, nói 3 câu thì hết 2 câu vô nghĩa. Toàn hỏi bây chừ em phải làm sao, làm sao và làm sao…

Tạm biệt K. và Đà Nẵng, trên máy bay bay về Sài Gòn, bèn cám cảnh mà làm thơ

“Em hãy là bờ vai vững chãi,
để anh nương tựa vào.
Em hãy là cây tùng cây bách,
để anh bò anh leo,

Anh như dây ti-gôn.
Cứ sáng sáng anh sẽ nở hoa cho em coi,
Nhưng xin đừng ngắt,
Tan nát đời hoa
Vì anh mỏng manh,
Vì anh yếu đuối….”

Read More

Tâm sự của một học sinh giỏi huyện

Chị chủ resort này là một cô gái nghị lực. Từ những năm 80, từ lúc là cô bé học sinh cấp 2, cứ tối tối, cô đều đặn lên phà sang Mỹ Tho học tiếng Anh vì Bến Tre chưa có trường dạy. Cô là người thứ 2 có bằng C Anh văn lúc đó ở tỉnh, sau cô giáo dạy tiếng Anh của mình.

Học xong cấp 3, cô chọn trường trung cấp du lịch để học nghề về du lịch. Đam mê cái gì thì học cái nghề ấy. Sau 7 năm làm hướng dẫn cật lực từ mờ sáng đến khuya, cô nghỉ việc, tiền tích luỹ trong suốt thời gian làm lụng, cô mua đất ở một khu vực khá hẻo lánh của quê hương Bến Tre, lăn xả bơm cát dựng chòi tranh (bên trong máy lạnh) thành khu resort sinh thái được Tây khá ưa thích. Cô còn tự thiết kế tàu du lịch trên sông, tự đi chọn vật tư để đóng tàu, đăng ký kiểm định và làm mọi thứ để hình thành nên Mango Cruise ngày hôm nay.

Dù đã là một bà chủ, cô vẫn hàng ngày bận áo bà ba, dọn cỏ cùng các anh làm vườn. Cô vẫn cọ toilet và bắt tay vô phụ tất cả các anh chị em các phòng ban. Hiện cô đã giải quyết lao động cho cả trăm lao động trực tiếp và gián tiếp của địa phương mình.

Cô quan niệm, cô về huyện mình làm ăn vì cô từng là một học sinh giỏi huyện. Mà một học sinh giỏi huyện thì phải đem thành tựu gì đó về cho huyện mình... Còn nếu học sinh giỏi tỉnh thì làm dự án lớn cho tỉnh, học sinh giỏi quốc gia thì giúp quốc gia tăng GDP, xứng đáng với thành tích ngày xưa. Nếu lúc đó cô đậu HSG tỉnh thì bây giờ khắp Bến Tre, huyện nào cũng có 1 cái resort. Còn nếu cô đậu HSG quốc gia thì giờ tỉnh nào cũng có Mango Cruise. Nhưng cô đã rớt, chỉ đậu giải cấp huyện- cô tiếc nuối chia sẻ.

Dù nhà cao cửa rộng ở Phú Mỹ Hưng, cô vẫn từ bỏ tất cả để về quê, làm giàu cho vùng sông nước nơi cô đã lớn lên. Một trái xoài 1 trái dừa của quê cô đã định giá bằng đô la, vì Tây sẵn sàng mua giá cao để ăn, nên xung quanh resort của cô, đời sống người dân khá lên từng ngày vì Tây về nhiều quá.

Nếu bạn có tài và đam mê du lịch, có thể đầu quân về làm với cô ấy nhé. Hoặc hãy bắt chước cô ấy. Có thành tựu và cơ nghiệp ổn định, không phải xin xỏ việc làm từ ai cả.

Be like her!

Read More

Nấm à nấm ơi…

Như trong bài Heo-Thì Phút (healthy foods), con người tiêu dùng đạm càng ít chân càng tốt cho sức khỏe. Nấm chỉ có 1 chân nên được xem là nguồn đạm cực tốt, “chay mặn đều dùng được”. Nó hay ở chỗ là vừa là đạm, vừa là rau.

Trên thế giới, các tập đoàn lớn hiện nay cũng đầu tư mạnh vào lĩnh vực nấm, có ngành NẤM riêng, bạn trẻ hỏi mày làm ngành gì, nói làm làm ngành nấm. Tên tiếng Anh gọi là Edible Mushroom Industry. Tùy theo quy mô công ty mà họ đầu tư, nhỏ lẻ hộ gia đình hay lớn cả một khu công nghiệp trồng nấm, các bạn search Qira Edible Mushroom Technopark, có cả 500 nhà kính nhà lưới để trồng nấm, có các nhà máy chế biến và có tới 3,000 người làm việc, thâu đêm suốt sáng đèn sáng trưng. Họ bán vô hệ thống siêu thị lớn, vì đặc trưng phải trữ lạnh trong hệ thống siêu thị mới bảo quản lâu. Các vùng chưa có siêu thị, họ thành lập các đại lý bán, giúp người tiêu dùng yên tâm là dùng nấm chính hiệu của nhà máy.

Đạm của nấm rất cao, thậm chí một số loại còn cao hơn cả thịt bò, thịt gà. Nguồn nguyên liệu để sản xuất cũng không quá khó khăn, thường là rơm rạ, mùn cưa gỗ trồng,…sau khi trồng nấm xong sẽ xử lý để thành phân bón hữu cơ, trả lại cánh đồng một cách tự nhiên. Hoặc họ đóng gói thành "đất sạch" bán để người dân mua về trồng cây.

Ở các nhà máy chế biến nấm, nấm được phân loại thành nấm tươi, thường được hút chân không để bảo quản lâu. Cũng có nấm nấu chín đóng hộp đóng gói, như nấm hấp, nấm muối ớt, nấm chua, nấm ăn ngay, nấm ngâm dầu dấm, nấm chiên giòn ăn như snack, bột nấm nấu chín xay nhỏ để rắc vào cháo bột cho trẻ em…Nấm cỏ trăm loại, nấm vị cua, vị cá, vị thịt bò, thịt heo…Có loại nấm ngọt như đường, nấm chua như giấm, nấm béo như mỡ…

Hiện nay ở các thành phố lớn trên thế giới, dễ dàng bắt gặp giới trẻ rủ nhau đi ăn lẩu, họ chỉ gọi 1 dĩa thịt bò/cừu nhỏ, còn lại là cả chục dĩa nấm. Trong khi đó cách đây 10 năm, thì ngược lại.

Làm làm làm. Hạc hạc hạc.

Read More

Một lá thư Thái Nguyên

Thái Nguyên, ngày 22 tháng 4 năm 2016

Con tên là Nguyễn Thị Tra Huyền-đến từ mảnh đất Thái Nguyên trong một gia đình nông dân trồng trà bình thường. Khi con ra đời thì một điều kỳ diệu đã xảy ra: Trong khi cả nhà đều đen nhẻm thì con lại rất xinh tươi. Càng lớn con càng “gực gỡ”, bố bảo đẹp thế này phải vào đại học rồi ra làm “công việc ổn định” chứ làm Trà mấy bữa thì thiên nga cũng sẽ biến thành đà điểu. Thế là con đã quyết chí đi thi đại học, trầy trượt mãi mới đỗ.

Sau 5 năm đại học, con cầm tấm bằng mà lòng đầy hoang mang. Bố mẹ luôn mong con gái được vào làm bàn giấy, sáng mặc zíp ngắn khoe đôi chân dài miên man đi làm, ăn cóc ăn xoài nơi công sở, rảnh thì lôi móng chân móng tay ra dũa dũa cho sang chảnh... rồi tìm một ông chồng biên chế ở doanh nghiệp nào đó nữa là ổn. Biên chế là một từ gì đó rất đặc trưng chỉ có ở nước mình, có nghĩa là “mãi mãi không bị đuổi”, nên gắn với tính từ “ổn định”. Con không thấy việc ngồi gõ gõ máy tính là sướng như các bạn khác, nên khi con lựa chọn con đường khởi nghiệp với cây Trà một năm trước, cả nhà đã rất sốc.

Nhưng cũng vào lúc đó, đứng giữa những sự lựa chọn quan trọng cho cuộc đời, con đươc gặp chị Kim Ngân, chị hơn con hai chục tuổi mà vẫn phấn đấu không ngừng để xây dựng một thương hiệu Việt – Dấm Kim Ngân và hiện giờ đã xuất khẩu được. Và con gặp cả người đàn ông của đời con, người ủng hộ con xây dựng ước mơ của mình. Con đã kết hôn với anh ấy và cũng kết hôn luôn với Trà trong cùng một thời điểm.

Những ngày đầu vất vả, không vốn, không định hướng, ba mẹ từ mặt, chỉ có niềm đam mê và giấc mơ về một thương hiệu Trà Việt, mơ về những người đang làm Trà ở quê hương có cuộc sống ấm no hạnh phúc hơn. “Ổn định” với con bây giờ là “ĐẦU RA ỔN ĐỊNH”, SINH NHAI ỔN ĐỊNH cho người khác, không phải chỉ yên ấm cho bản thân mình. Là con gái nhưng con không cam phận làm "nữ nhi thường tình".

Hồi đầu, con theo đuổi chuẩn Global Gap, lúc ấy chị Tuyết(Trà Khổ Qua Karantina) đã gửi tập tài liệu dày bịch, con đọc cả tháng mà đầu cứ ong ong. May thay, khi nghe về giấc mơ “trên trời” của con, một chú trong Tân Cương đã vui vẻ cho con mượn vườn để nghiên cứu, vườn nhà chú được cấp chuẩn VietGap và UTZ, chú nói chú chỉ biết chăm sóc cây chứ không biết làm thương hiệu, chỉ cần con có thể xây dựng thương hiệu trà từ đây, dần dà khi tìm được thị trường, chúng ta sẽ mở rộng quy mô, để bà con quanh đây cũng được cấp chuẩn và có nguồn thu ổn định. Con thành lập công ty với tên Tâm Thái và sau 6 tháng nghiên cứu ròng rã, dưới sự hỗ trợ của 2 anh bạn kỹ sư, vườn trà đã được chuẩn hóa về quy trình, ngoài ra một sản phẩm khác từ Trà cũng được ra đời đó là một loại Matcha được chế biến từ búp, với độ mịn đạt từ 5 -10 micromet, thơm xanh và hòa tan trong nước, tương đương chuẩn Nhật Bản.

Lúc ấy bài toán khó khăn hơn cả là thị trường tiêu thụ, thậm chí các thành viên trong nhóm không ai được trả lương. Vốn góp được từ các anh em cũng đang cạn dần vì đầu tư cho máy móc, nhà xưởng, bao bì…Giờ kể lại, con thấy không biết mình đã sống đến giờ này bằng cách nào. Chỉ biết bây giờ sản phẩm của con đã có đầy đủ mã số mã vạch và mọi tiêu chuẩn để có thể xuất khẩu. Mỗi khi bế tắc, mệt mỏi, con đều tìm đến Dượng qua những bài viết trên Cà Phê Cùng Tony, Trên Đường Băng, Ăn Trưa Cùng Tony, rồi lại đọc, đọc đến bài viết khởi nghiệp của Dượng, đọc cả chục lần nhưng lần nào cũng bật khóc cái đoạn dượng mất hết tất cả, ngồi trên bờ sông nhìn chiếc xe Wave Alpha trẻo lủng lẳng mấy bịch phân mẫu. Lúc ấy Dượng có mỗi mình, còn con vẫn may mắn hơn khi có chồng và những người bạn bên cạnh.

Gần đây, được vào nhóm Sản xuất cùng Tony, mỗi lần con kể lể là bị các anh chị mắng cho, bảo anh chị cũng còn vất vả hơn thế, để được như bây giờ anh chị đã mất ngủ bao đêm, mất hàng lít nước mắt khi hàng tồn chất cao ngất, khi ngân hàng chủ nợ réo gọi, khi bế tắc trước ngày mai, trước những khó khăn mà người khởi nghiệp mới hiểu được... Nghe vậy con cũng thấy được an ủi, quan trọng là con của ngày hôm nay đã đi xa hơn ngày hôm qua, dù là đi chậm hay là nhanh, bò hay là chạy thì vẫn đang tiến về phía trước. Viết thư này xong, gửi cho Dượng là con sẽ đi Bắc Giang sang nhà chị Kim Ngân, nhờ chị giới thiệu giúp con tới mấy cửa hàng bên đó để con đi bán Trà.

Có câu của dượng làm con nhớ mãi, là Mr Lipton đến Srilanka mở nhà máy, người Srilanka học theo và ra một thương hiệu Dilmah lừng danh. Còn nước mình, trong tốp 5 những nhà sản xuất trà lớn nhất thế giới, vẫn chưa có một thương hiệu quốc tế nào.

P/S: Con cứ tưởng Dượng phải già lắm rồi, hồi nói chuyện với chị Kim Ngân mới biết Dượng còn trẻ măng và đẹp trai lắm (cái đoạn đẹp trai Dượng biên tập và thêm vào chứ con hẻm có viết). Và cũng nghe các anh chị nói, dượng không chịu gặp ai ngoài đời, trừ các bạn trong nhóm tình nguyện áo ấm cho trẻ em vùng cao và nhóm tuổi trẻ khởi nghiệp sản xuất. Vậy là con đã có 1 suất rùi á...

Con xin gửi Dượng Fanpage Trà của con đã hoạt động được một thời gian, rất mong được Dượng chỉ bảo thêm. Fanpage Trà:https://www.facebook.com/tamthaitra/ 

Read More

Óc lanh lợi

(Bài đào tạo học viện west point số 15)

Gửi: mấy gia nhân ở villa de tony

Người sử dụng lao động thích nhận người lanh lợi hơn là người thông minh hay người hiểu biết. Và 100% người đạt đỉnh cao của nghề nghiệp như bác sĩ, giáo viên, luật sư, kiến trúc sư, thợ kỹ thuật, kỹ sư, kinh tế...đều là người lanh lợi. Chưa thấy bác sĩ nào lù đù mà nói là ông đó giỏi lắm. Cũng chưa từng thấy giáo viên nào ngáo ngơ, bận áo dài đi từ phòng giám hiệu đến cửa lớp vấp té mấy lần mà gọi là giáo viên giỏi. Cũng chưa thấy ông bà chủ hay giám đốc doanh nghiệp ăn nên làm ra nào mà khờ khạo, bị đối tác lừa phá thai miết. Không có và không có.

Lanh lợi, tức clever, là tính từ chỉ người có tốc độ tư duy cao hơn bình thường. Tốc độ quét ánh mắt và tốc độ đi tương ứng với tốc độ tư duy. Nhưng nếu quét mắt liên tục thì trở thành người gian xảo, vốn là người lanh lợi nhưng phát triển theo hướng tiêu cực.

Người có óc lanh lợi là do Kỹ Năng Quan Sát, logic tốt, thực hành nhiều, tức động tay động chân từ bé. Lanh lợi có thể di truyền, thường từ người mẹ. Nếu bà mẹ lanh lợi và ép con làm việc nhà thì những đứa con, dù nấu cơm cũng nhanh hơn người. Họ có tư duy tốt để sắp xếp cái gì trước, cái gì sau...ví dụ trong lúc chờ cơm chín thì nhặt rau, nếu có bếp khác thì trong lúc nhặt rau, nấu nước trước. Nên với 1 thời gian 24h, vốn là cái duy nhất công bằng của tạo hoá cho muôn loài, người lanh lợi sẽ làm được n+1 việc, trong khi người dở làm 1 việc không xong, hoặc không nghĩ ra việc gì để làm cả. Cái này không liên quan đến trình độ học vấn hay bằng cấp. Và kết quả là người thành kẻ bại, chứ không phải do ai nâng đỡ hay may mắn gì cả. Tự mỗi người tư duy và lao động ra sao thì thành người như thế (bạn trai biết để chọn vợ, đừng lấy mấy đứa không biết làm việc nhà, con cái mình sau này sẽ khờ khạo. Con gái phải lựa trai có ý chí mạnh và biết làm việc nhà mới quen, vì chỉ có người này mới có thể khởi nghiệp, để đời con mình không cực khổ. Không thể đẻ con ra rồi đèo trên chiếc xe máy vun vút dưới trời nắng đổ lửa 40 độ, cạnh tranh với xe container, xe khách ở quốc lộ được).

Kỹ năng quan sát là cái đầu tiên của người lanh lợi phải có. Nhìn xung quanh bán kính 1m rồi xa hơn, sẽ thấy những cái bất thường cần phải thay đổi. Bật điều hoà mà vẫn mở cửa sổ, rác chưa đổ, bức tranh bị treo nghiêng, cái hốc đó nên đóng thêm 1 cái tủ sẽ hợp lý hơn. Nhìn lên trần, váng nhện đó cần phải dọn, chỗ đó nắng vào cần để cái cây xanh, chỗ đó mưa tạt cần phải che, chỗ đó tối quá cần bắt thêm bóng đèn, bóng cháy thì thay mới. Thực tế có công ty, cả chục nhân viên ngồi dưới cái bóng chớp tắt...mà vẫn say sưa làm việc, thật là lạ.

Đến một ngôi nhà, một môi trường khác...thì lập tức quan sát trật tự của họ. Giày dép họ cho mang vô nhà hay để ngoài, ra khỏi toilet nên đóng cửa lại, tiêu tiểu xong nên rửa sạch, lấy giấy lau khô bồn cầu lẫn nơi mình rớt nước xuống...trả lại y chang như lúc mới vào. Cái bếp phải dọn dẹp, vị trí nào để cái gì cho hợp lý. Các bạn gia nhân ở villa lấy đường cát pha cà phê xong quên đóng nắp lại, hoặc đóng không chặt...và kiến đen vô nhiều, phải đổ bỏ. Nhiều bạn ngồi 1 bật quạt cho mát, bật tivi xem, xong đứng dậy chả buồn tắt, nghĩ là chút xíu quay lại, xong cái có ai điện thoại, vọt đi chơi luôn. Có bạn rửa bát tốn nước kinh khủng. Nước thì cứ cho chảy róc rách liên tục. Sao không dồn vào cái thau hoặc chặn cái thoát nước trong bồn để rửa cho tiết kiệm nước hơn?

Chỗ ngủ cũng vậy. Sắp xếp sao cho nằm ở 1 góc nào đó, chừa khoảng không cho sinh hoạt, bàn này tủ kia. Đã có nhiều bạn trẻ ở nhà trọ, nhậu xong về cởi áo ngủ giữa nhà, lấy quạt hay máy lạnh chĩa thẳng vô cho mát...và sáng mai vĩnh viễn không dậy được nữa.

Khi ở chung, nên nghĩ về người khác trước khi nghĩ về mình. Có nhiều gia nhân ở villa 1 thời gian bị đuổi. Buổi sáng dậy, chẳng quan tâm đến ai ăn gì uống gì, bạn tự pha ly cà phê, tự nấu tô mì tôm ăn rồi bỏ đi. Buổi tối về là lên phòng ôm laptop, mặc con Lu cả ngày chưa ăn gì, nhà cửa thì bề bộn dơ dáy. Vô phòng ngủ thì quần lót góc trái, quần đùi góc phải, bít tất (vớ) mang 2 lần (lẽ ra là chỉ mang 1 ngày phải giặt), giấy ăn vứt lung tung, cả phòng xộc lên mùi hôi thối như chuồng heo. Nhưng vẫn ngủ được. Các bạn khác đang nhặt rau nấu cơm thì ngồi trên ghế, khoe kiến thức rau này ăn tốt, rau kia không tốt...nhưng không mó tay vào làm, đợi nấu xong nhào vô ăn. Ăn xong là lập tức xách ba lô lên đi làm, đi học, đi tập gym. Lịch sử villa đã từng đuổi 3 đứa, đều là đứa học giỏi, thi ĐH đều hai mấy ba chục điểm, nhưng ra đời không thành công, phải ngửa nón ngửa tay xin việc miết, làm đâu người ta cũng đuổi chỉ sau vài tháng.

Villa nuôi 5 con gà Đông Tảo lúc mới 1 tháng tuổi, cho nằm trong cái rổ. 3 tháng sau, vẫn cái rổ đấy, 5 con bây giờ đã hơn kí lô nằm chen chúc la ỏm tỏi, cả chục đứa villa nhìn cười. Auto Farm tức hệ thống trồng rau thuỷ canh trên lầu có mấy chậu đã không còn cây gì....nhưng không ai biết phải trồng mới. Túi nylong bay đầy sân thượng. Quần áo bao giờ cũng giặt 2-3 lần, vì giặt xong đem phơi, đi làm đi học không chịu lấy vô chỗ khuất gió, chiều về thấy bay tứ tung cả nên giặt lại, Quần lót 7 sắc cầu vồng bay xuống đất, con Lu cắn lủng hết mấy chỗ nhạy cảm, rồi nửa đêm thắp đèn ngồi vá.

Vô một trung tâm mua sắm hay tiệc tùng đông người, mình quan sát cửa thoát hiểm, ví dụ đột ngột cháy thì sẽ men theo bức tường nào để tìm cửa thoát nạn. Nhìn mối điện bị hở, nguy cơ cháy nổ, nên báo cho người ta sửa. Lái xe trên đường thì càng quan sát vì mô hình thị trấn mở rộng cho mọi đô thị nước ta, người ta sẽ vừa lái xe máy vừa chạy tìm cửa hiệu bán cái gì đó mà mình cần mua. Có khi đang chạy thì nhác thấy, nên phanh lại cái két, rẽ vô ngay, phía sau không phản ứng kịp là tèo đứa đi xe máy trước.

Mệt quá, nói chung tụi mày không lao động chân tay thì sẽ không có óc quan sát. Mà không có óc quan sát thì cả đời khổ, không kiếm tiền được. Sai lầm lớn nhất của giáo dục mỗi gia đình là từ lớp 10, chỉ ngồi bàn giấy "ô mê ga tê cộng phi" từ sáng đến khuya để vô đại học cho bằng được, và hậu quả là 199 ngàn kỹ sư cử nhân thạc sĩ thất nghiệp như thống kê trên báo sáng nay. Số còn lại lao động không có năng suất mấy, doanh nghiệp hay cơ quan phải gồng mình chịu đựng, đuổi riết cũng mỏi miệng. Chỉ có một số ít là lao động cực giỏi, người sử dụng lao động phải tranh giành nhau để mời về. Đặc trưng của nhóm lao động giỏi này là được gia đình cho lao động chân tay từ bé, nên người khoẻ khoắn cân đối, tư duy lanh lẹ hơn người, làm được việc nên ai cũng ưa cũng thích. Từ năm 2 năm 3 là đã đi làm thêm, đã được người ta đặt cọc. Còn tốt nghiệp rồi mà thất nghiệp, hay phải nhờ ai xin việc làm cho, thì là đứa dở, dở ẹt. Do nó, 100% do cha mẹ nó sai lầm trong đào tạo, và bản thân nó là đứa biếng nhác ngại động chân động tay, quen được cha mẹ hầu hạ. Nên thất nghiệp thôi, chẳng nên thương tiếc gì, đứa nào cũng thích làm việc nhàn lương cao, không áp lực, không đi nắng ngoài đường, phần lớn thời gian ở văn phòng chơi facebook, có sếp quản lý thì làm, không có thì chơi, nhưng kỳ lạ là cuối tháng cầm lương mà không xấu hổ.

Nói túm lại là: phải sửa đổi. Bắt đầu làm tay chân mọi thứ, không nhờ người khác nữa, tự khắc sẽ có ÓC QUAN SÁT và có tất cả.

Read More

Đi ăn lá bép đọt mây

Lá bép là một loại rau mọc ở khu vực nam Tây Nguyên, có vị như bột ngọt mì chính. Đây là loại rau nếu được nhân giống rộng rãi, thì hãng Ajinomoto hay Vedan có thể sẽ phải rời bỏ thị trường Việt Nam, còn món phở ở Hà Nội bỗng dưng có dĩa lá rau bép trên bàn, ai thích thì ngắt nêm vô bát phở.

Lá bép đi chung với đọt mây thì ăn chỉ có thể oà khóc. Mây tre nứa cùng họ, nhưng dẻo dai nên người ta hay dùng đan làm ghế. Đọt non của nó có thể ăn được, ngon như măng trúc, măng đắng ở Hoà Bình Sơn La...

Ngồi ăn lá bép đọt mây dưới buổi trưa đúng ngọ, nhiệt độ chỉ 23 độ C, trong khi cách đó 225km, Tp HCM đã là 36 độ trong cái nóng ngột ngạt, điều đó chỉ có thể diễn ra ở Gia Nghĩa, tỉnh Đắc Nông.

Tony đến Gia Nghĩa vào những năm trước 2005, khi đó Gia Nghĩa còn là thị trấn nhỏ của huyện Đắc Nông, sau này tỉnh được thành lập và Gia Nghĩa được nâng lên thị xã. Tony hay chỉ cho người dân địa phương những miếng đất đẹp, đắc địa để làm khách sạn nhà nghỉ quán ăn, họ nghe lời Tony nên đầu tư xây dựng, giờ giá đất tăng gấp mấy lần, Tony ghé lại sau 10 năm, nhìn họ không ra vì giàu quá, sang quá. Vì biết ơn Tony nên đãi cá lăng, lẩu lá rừng, thịt heo tộc nướng riềng, rồi ép ăn lá bép đọt mây đến lòi họng. Nói hồi xưa anh thích món này nè...

Thị xã Gia Nghĩa rồi đây sẽ thành thành phố, cơ sở vật chất càng ngày càng khang trang, sạch đẹp. Tony hay đi nghỉ mát ở các tỉnh lạ lạ trong các dịp lễ tết, tránh vô các điểm du lịch mà ai ai cũng biết như Vũng Tàu, Nha Trang, Đà Lạt. Dịp lễ tết, du khách đến các điểm nổi tiếng này tăng cao đột biến, phòng ốc tăng giá mấy lần, xếp hàng ngồi chờ cả buổi mới ăn được, tham quan chụp hình lúc nào cũng lọt vô hình mấy người khách khác, về phô tô sóp xoá mệt mỏi.

Đất ở Đắc Nông rất thích hợp với cây bơ và cây chanh dây, Tây Tàu gì nghe avocado (bơ) hay passion fruit thì chỉ rú lên, cỡ nào không mua, nên bạn trẻ có thể lên đây mua farm để trồng, nhớ áp dụng Global GAP để xuất khẩu, không thì tự ép ra nước cốt, làm kẹo làm mứt để bán. Lập fanpage tự doanh, giờ thông tin dễ dàng, hàng đổ đống không tiêu thụ được thì dở quá.

Đến Đắc Nông, nên đi coi thác. Có đâu chục thác nước, đẹp nhất Đông Dương như thác Dray Sap, Dray Nưr...Nhưng đừng có tắm, lạnh teo.

Muốn đi tránh nóng, coi đất mở cơ ngơi làm farm bơ, dâu, chanh dây, cà phê, ca cao, lá bép, đọt mây....hay mở xưởng, mở khách sạn nhà hàng quán cà phê (loại hiện đại), mở sa lông làm tóc làm neo, mở trường ngoại ngữ, mở cơ ngơi làm ăn...thì search thêm rồi đi. Dân ở đây rất khá giả nên làm ăn gì cũng dễ. Đất còn rộng, người còn thưa nên trở thành cư dân, định cư ở đây cũng là một sự lựa chọn của bạn trẻ có tầm nhìn xa trên 10km. Khí hậu mát mẻ, trong lành, sảng khoái thì sức khỏe càng tốt, càng nhiều năng lượng.

Gia Nghĩa hay Đắc Nông cũng gần Sài Gòn nên chạy 3h -4h là tới, cứ lo làm giàu trên đó đi rồi cuối tuần tự lái xe hơi đời mới 7 chỗ đưa gia đình lên Tp thăm bạn bè, mua sắm, làm răng, làm tóc, ăn uống đồ hiệu này nọ....cho sang trọng 1 cuộc đời đi. Có tiền mà...

Read More

Rực rỡ tuổi 31

Mọi việc với người có ngoại hình đẹp đều dễ dàng hơn so với người bình thường. Xưa nay loài người vẫn có cảm tính như vậy. Hồi mới đi làm, có lần Tony làm sai, sếp rướn cổ lên định mắng, nhìn thấy gương mặt thanh tú thoáng nét buồn, cơn nóng giận cũng nguôi ngoai. Còn anh bạn đồng nghiệp thì hơi xấu trai, cũng lỗi sai y chang như Tony, bị sếp chửi tơi bơi hoa lá. Hồi đi học, lớp Tony có bạn Mộng Hoài hoa khôi trường. Có lần kiểm tra bài không thuộc, cái Hoài bật khóc, mắt bồ câu long lanh, cô nói thôi về chỗ, 5 điểm. Trong khi cái Ngọc Thúy (còn gọi là Thúy răng vẩu) cũng y chang vậy mà cô cho có 2 điểm, xài xể đủ kiểu, làm cái Thúy khóc tu tu, nước mắt nước mũi dàn dụa nhưng không xuống được cằm vì cái răng hứng hết. Làm nhân viên bán hàng, mình có nụ cười ngoại giao tựa trăng rằm, đối tác hồn xiêu phách lạc mà luống cuống, đàm phán ở thế yếu hơn, mình chốt hợp đồng không kịp thở. Làm chung công sở với người đẹp sẽ đỡ nhức đầu hơn. Đi máy bay, có tiếp viên hay phi công đẹp trai, hành khách ngồi cũng yên tâm hơn...

1. Tất nhiên, tốt gỗ vẫn hơn tốt nước sơn. NHƯNG NƯỚC SƠN LÀ CÁI QUYẾT ĐỊNH NGƯỜI TA GHÉ CỬA HÀNG MÌNH MUA GỖ. Thời đại mới, trăm người bán tranh nhau, mình vẫn bảo thủ nói câu “tốt gỗ” thì không có cơ hội cho người ta biết gỗ mình tốt. Đặc biệt là đi nước ngoài, làm công dân toàn cầu, ăn mặc lùi xùi dơ dáy, Tây Tàu nó nghĩ lao động nhập cư lậu mới sang, nó hạn chế tiếp xúc, thì mình không có cơ hội để trình bày nhân cách cao đẹp hay trí tuệ lung linh. Thời trang là phục vụ con người đẹp hơn, phải tận dụng. Răng cốt cũng vậy, có tiền là bọc lại răng sứ sáng lóa, không việc gì phải sở hữu bộ răng lởm chởm như đá tai mèo Hà Giang hay đen thui do kháng sinh thuở bé.

Khi ra đường, nhất nhất phải quần áo phẳng phiu chỉnh tề. Một bộ đồ nhàu nát, đổ lông, loang lổ vết bẩn hay rách thủng…khi tiếp xúc người khác là không tôn trọng họ. Mặt phải rửa đừng để nhờn bóng. Xức bột baby powder hay lăn nách nếu bị bệnh “hống hách từ trong nôi”. Răng phải đánh kỹ, nên dùng nước súc miệng pha thật loãng 2-3 lần trong tuần nếu tự mình thấy hôi miệng, kem đánh răng không diệt hết vi khuẩn gây ra chứng "mạnh mồm". Nhiều bạn đi phỏng vấn, người tuyển dụng hỏi 1 câu xong, nghe nó trả lời hết muốn hỏi thêm. Nhưng các bạn nào có nhận ra, cứ nhao nhao, chồm chồm lên đặt câu hỏi. Đặc biệt là các bạn ham ăn thịt quá mức, đạm gốc A-mo-ni (NH4+) thừa phân hủy thành NH3 bay lên miệng, gặp phòng máy lạnh, khí a-mô-ni-ắc này thì không thoát được.

2. Danh ngôn thế giới nói, "xấu là một loại bệnh, nếu không, sao chỗ phẫu thuật thẩm mỹ vẫn được gọi là bệnh viện?". Có bệnh thì chữa, mũi tẹt quá thì nâng cao chút. Mặt to như cái mâm gắn trên cổ, đi đâu người ta cũng tưởng là cái biển chỉ đường thì mình gọt lại. Mắt to mắt nhỏ thì cắt mí cho đều. Nhớ lựa chỗ uy tín, đàng hoàng, của nước ngoài hay bệnh viện lớn càng tốt. Thay đổi để có sự tự tin, thì sẽ có mọi thứ.

Lúc còn hạc bên Harvard, Tony hay cười, mấy thầy bên đó nói mày nên làm lại bộ răng, nhìn màu trắng đục xỉn xỉn, cốt cách vậy sao làm doanh nhân lớn. Lúc đó mình nổi đóa, nói "cha mẹ sinh sao để vậy", "don’t judge a book by its cover"- đừng quánh giá cuốn sách qua cái bìa. Nhưng mấy ổng nói sự bảo thủ châu Á hạn chế cái tầm của mày, giữa vô vàn cuốn sách, mày phải nổi bật trước. Rồi mới tới nội dung hay, bán lâu dài, long selling khó hơn best selling. Tony cãi nói sao Steve Job cũng áo thun quần jean vậy. Ổng nói, mày khác, 7 tỷ người chỉ có 1 Steve Job hay Mark Zucker, họ mặc quần đùi lên tivi nói người ta vẫn nghe, vẫn ngưỡng mộ. Tony vẫn không chịu sửa, vẫn trung thành với kiểu đồ cũ của mình.

Năm ngoái đi sang London, vào khách sạn Marriott dự hội nghị các nhà đầu tư nông nghiệp toàn cầu, Tony bị bảo vệ ngăn không cho vào, rồi các đối tác nhìn nhìn nghi ngạị, đưa card họ miễn cưỡng cầm lấy, xúc tiến bán phân bán nông sản mãi không được. Tối đó Tony bèn ra phố sắm đôi giày Ý 2000 bảng, bộ veston 3000 bảng, về mặc đi tới đi lui cho nó tự nhiên, rồi hôm sau, vẫn hội nghị đó, bước vô thì bảo vệ tiếp tân gập đầu nói “Good morning, Sir” (chào quý ngài). Tony đang ngồi họp, buồn ngủ lấy tay vân vê định nặn mụn thì Tây Tàu bu tới đưa card, tiếp thị khí thế, Tony gút được chục đơn hàng bán phân vi sinh, lãi mấy chục ngàn đô, coi như đầu tư đã có lời. Được đà tiến tới, Tony không bay về Việt Nam mà đáp thẳng sang Seoul, bọc răng sứ hết để cười đẹp hơn nữa, xuất khẩu nông sản hiệu quả hơn nữa. Về sân bay Tân Sơn Nhất, ai cũng chỉ trỏ nói anh này đóng phim Hậu Duệ Mặt Trời nẹ, ở ngoài anh cao ghê, nhưng hơi đen, chắc trong phim ảnh quánh phấn dữ lắm…

3. Các bạn trong CLB con dượng nói nhưng tụi con không có tiền đi phẫu thuật thẩm mỹ, bọc răng sứ như dượng, giờ phải làm sao để tự tin. Mấy đứa yên tâm. TÂM SINH TƯỚNG. Chính suy nghĩ và hành động thiện sẽ tạo ra khuôn mặt đẹp. Chính thể thao thể dục ăn uống sẽ có body đẹp.

Khuôn mặt, đường chỉ tay, dấu vân tay không phải là bất biến. Nên một số nước, khi cấp visa, họ lấy dấu vân tay lại. Thậm chí hai chị em sinh đôi, lúc mới sinh ra thì khó phân biệt, nhưng lớn lên, sẽ dần khác nhau.

Người Á Đông đúc kết, đời người 90 tuổi là thượng thọ, được chia ra ba thời kỳ.

-30 năm đầu, do di truyền. Dung mạo khôi ngô mỹ miều là do ăn ở đạo đức hiền hậu từ kiếp trước. Kiếp trước làm chủ nợ giật hụi, bóc lột nô lệ nô tì…thì kiếp này phải chịu.
-30 năm sau, ngoại hình thế nào là do cách sống của 30 năm đầu.
-30 năm cuối (đoạn này bí mật, chưa viết).

Từ năm 31 tuổi, sau đêm sinh nhật, ngủ dậy, đi tắm, có bạn sẽ thấy soái ca hay soái nương nào đó trong gương. Cũng có bạn, 30 năm đầu đẹp rực rỡ, tự nhiên qua 31 tuổi, trở nên xấu xí, bị bồ đá, bạn bỏ, khách hàng không ký hợp đồng, làm ca sĩ hát không ai nghe…làm nghề gì cũng ế.

Vậy, để có được tuổi 31 đẹp một cách "gực gỡ", chúng ta phải tích lũy những gì trong 30 năm đầu tiên?

Các bạn xem phần 2 sẽ rõ.

Read More

Giải đề < giải quyết vấn đề

1. Từ 15 tuổi đến 18 tuổi, cơ thể con người có sự biến đổi mạnh mẽ, gọi là dậy thì, thời kỳ phát triển thể chất để tạo bộ khung của một người trưởng thành về sau. Giáo dục phổ thông ở các nước chỉ đào tạo học chữ một buổi, buổi còn lại tập thể dục thể thao, kỹ năng sống...Nếu bạn đến sân trường các trường cấp 3 ở các nước, các bạn sẽ thấy các nam sinh nữ sinh đang đánh bóng rổ, hoặc bơi lội, hoặc may vá nấu ăn cắm hoa khiêu vũ, trồng cây làm vườn.... Trông ai cũng cao to khỏe mạnh, hồng hào, vui vẻ.

2. Có 3 nước còn theo văn hoá khoa bảng là Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam. Tuổi hoa niên ở 3 nước này trôi qua trong áp lực học chữ và học chữ dưới sức ép của phụ huynh để hơn bạn bè, để có thể vào trường tốt, hòng có một việc làm tốt về sau. HỌC ĐỂ THI là triết lý giáo dục của nền vắn hóa khoa bảng.

Từ lớp 9, bọn trẻ đã phải thức dậy từ 5 sáng và đi ngủ lúc 12h đêm chỉ để giải đề và học thêm ở các lò luyện. Vừa vào lớp 10, một cuộc chạy đua khác diễn ra trong 3 năm ròng rã để vào ĐH, các bạn trẻ tiếp tục gồng mình "hiếu học" cho phụ huynh, mắt cận, người teo tóp, lờ đờ...vì thiếu ngủ, thiếu vận động, còn việc nhà thì cha mẹ làm thay. Vì có kỳ thi đầu vào ĐH, nên học sinh phải "giải đề" liên tục. Khác với mọi nước khác là chỉ XÉT TUYỂN dựa trên điểm SAT và bài tự luận của học sinh. Trường TOP thì lựa thêm các tiêu chuẩn khác như công tác xã hội, các năng khiếu đặc biệt, những đóng góp cho cộng đồng, những phát minh thành tựu...của học sinh trong 12 năm học.

Ám ảnh tuổi học trò ở 3 nước này chưa bao giờ chấm dứt do "hiếu học" đã hiểu nhầm thành "hiếu bằng cấp". Trong khi học là để làm người, học là để làm việc.
Học hành là việc cả đời, là sự tự lĩnh hội và chuyển biến trong nhận thức.

Dưới áp lực THI CỬ của văn hoá KHOA BẢNG, nhiều bạn trẻ 3 nước trên đã chọn một lối rẽ khác, học phổ thông nhẹ nhàng, bình thường, không quan tâm đến việc xếp loại, âm thầm học SAT và tiếng Anh để thi tú tài quốc tế, vốn dễ dàng hơn nhiều, rồi kiếm học bổng du học, hoặc các ĐH dân lập, các cao đẳng nghề trong nước nếu không đi du học được.

Là công dân toàn cầu, ngoài trí tuệ còn phải có thể chất, ngoại hình, quan niệm "đầu óc ngu si tứ chi phát triển" là một quan niệm cực kỳ sai lầm của một số nước châu Á khi cha mẹ hướng con cái vô việc không vận động, chỉ ham ôm sách vở nên mặt mũi méo mó, mắt cận cả chục độ, gầy liêu xiêu...để thành trí thức. Nhận xét "anh đó trông trí thức lắm" thì phải là hình ảnh như vậy, chứ không thể là cao to khỏe mạnh, đầy năng lượng...vì sẽ quy vào là dân "quần đùi áo số", ít chữ. Trí thức kiểu này thì sẽ không có năng lượng để làm việc, đóng góp cho đời...vì không chịu được cường độ làm việc cao trong hội nhập quốc tế.

Mong phụ huynh VN cho con bớt học chữ, giải đề, luyện thi. Chúng ta nên cân đối việc học chữ với vận động, vui chơi, các kỹ năng sống khác. Đừng như thế hệ Tony, cả cuộc đời, cứ bị stress là nằm mơ thấy "ngày mai đi thi".

Năng lực "giải quyết vấn đề" mới là cái cần nhất, chứ không phải năng lực "giải đề", xin đừng rút gọn hai chữ "quyết, vấn".

Read More